Strategemen: eeuwenoude listen die in China worden gebruikt om te overleven. Het verzinnen van een list in de vorm van een kunst om de omstandigheden zodanig te beïnvloeden dat ze zich in je voordeel ontwikkelen. In het hedendaagse China genieten de strategemen nog steeds algemene bekendheid en zijn veelal te herkennen zowel in de Chinese buitenlandse politiek als in het zakenleven.
Evenzo is nog steeds populair “De kunst van het oorlog voeren”: het standaardwerk over militaire strategieën, rond 500 voor Christus geschreven door de Chinese generaal Sun Tsu.
Gewapend met deze kennis bereid China zich voor om een leidende positie op het wereldtoneel in te nemen. Een ontwikkeling die ten koste zal gaan van de positie van de Verenigde Staten. Een ontwikkeling die gedomineerd zal worden door een verschuiving in de economische macht. De opbouw van een militaire macht zal daarbij plaatsvinden om de strategische belangen van China op mondiale schaal te kunnen beschermen. Maar het wellicht speelt ook een rol de strategeme van “de tijger van de berg naar de vlakte lokken”: de aandacht afleiden van de werkelijke strategie. Een door China opnieuw aangezette, kostbare wapenwedloop kan in de Verenigde Staten de beschikbare middelen voor economische expansie beperken en daardoor de positie van China versterken.
We hebben al enkele voorbeelden gezien van de economische “oorlog” waar China’ haar valutareserves inzet om traditionele westerse industrieën over te nemen. De overname van Volvo is daar het laatste voorbeeld van.
Al met al wordt het een interessante “oorlog” waarin de traditionele kunst van het oorlog voeren volgens de tradities van Sun Tzu nog verder verfijnd zal worden. Een oorlog waar Europa per definitie niet het slachtoffer van hoeft te worden. Immers Europa kan ook profiteren van een gezonde Chinese economie, zoals Europa ook jarenlang geprofiteerd heeft van een gezonde Amerikaanse economie.
Peter Tersteeg
* het boek "Strategemen" van Harold von Senger is in deze ten zeerste aanbevolen.
