Sommige mensen zijn altijd ontevreden. Zo verschrikkelijk ontevreden
dat zij hun leven vergallen. En dat, terwijl er ogenschijnlijk geen
redden voor is. Een probleem dat ik toch eens aan Bert Bokhoven – de
onbekende filosoof - voor wil leggen. Bert zal ongetwijfeld uit zijn
rijke ervaring kunnen putten om ons aan de hand mee te kunnen nemen over
dit onderwerp. De opmerking dat ieder mens als hij van zijn leven een
feestje wil maken dan wel zelf de slingers op moet hangen, is in dit
verband een te populistische opmerking voor Bert. Evenals de opmerking
“materie is niet belangrijk”. Het gaat immers over meer dan bezit en
materie. Tevredenheid is een keuze; een levenshouding.
Met zijn vlijmscherp intellect mag je dan ook van Bert meer diepgang verwachten. En dat heeft Bert, par excellence.
Het verbaasde mij dan ook bepaald niet dat Bert de gedachtevorming
over ontevredenheid onmiddellijk een andere wending wist te geven door
te wijzen op een oud Japans verhaal over een samourai-ridder die een
zenmeester bezoekt. En waar het in dit verhaal gaat over
“minderwaardigheid” kunnen wij het ook vertalen naar “tevredenheid”. Een
aparte wending van Bert. Kenmerkend voor zijn intellectuele lenigheid
en spitsvondigheid.
De samourai is heel beroemd, maar als hij de zenmeester ziet voelt
hij zich plots minderwaardig. De samourai vraagt aan de zenmeester –
een oud collega van Bert – of hij weet waarom hij zich ineens zo
minderwaardig voelt. “Vóór dat ik hier naar toe kwam, voelde ik mij nog
prima. Maar zo gauw ik u zag, voelde ik mij minder”. De zenmeester
antwoordt “Wacht. Wanneer vanavond iedereen weg is, zal ik antwoorden”.
Als er tegen de avond niemand meer is, vraagt de samourai: “Geeft u
mij nu jet antwoord ?” De oude man neemt hem mee naar de tuin en zegt
“Kijk naar deze twee bomen hier. Die ene grote en die kleine ernaast,
die nu in volle bloei staat. Al jaren staan ze naast elkaar in mijn tuin
en nog nooit heeft dat problemen gegeven. De kleine boom heeft nooit
tegen de grote gezegd, dat hij zich minderwaardig voelde. Deze boom is
klein en die andere is groot. Waarom heb ik nooit iets over
minderwaardigheid gehoord ?”
De samourai verzinkt even in gedachten en zegt dan “Omdat zij zich
niet met elkaar vergelijken”. Waarop de oude man antwoordt “U kent dus
het antwoord !”.
Peter Tersteeg
